Leggja til sérstaka áritun fyrir fallhlífarstökksflugmenn

- Birta skýrslu vegna flugslyss sem átti sér stað í Orebro árið 2021

6. mars 2023

|

Frétt skrifuð kl. 12:42

Flak flugvélarinnar sem fórst skammt frá flugvellinum í Orebro í Svíþjóð þann 8. júlí árið 2021

Taka ætti í gagnið sérstaka áritun í flugskírteini og viðeigandi þjálfun fyrir þá flugmenn sem fljúga með fallhlífastökkvara.

Þetta er mat sérfræðinga í flugslysarannsóknum í Svíþjóð og kemur þetta álit fram í niðurstöðum skýrslu varðandi flugslyss sem átti sér stað í júlí árið 2021 er flugvél af gerðinni De Havilland Canada DHC-2 brotlenti skömmu eftir flugtak frá flugvellinum í Orebro.

Um borð var flugmaður og átta fallhlífastökkvarar og var engin sem lifði slysið af en rannsóknarnefnd flugslysa í Svíþjóð telur að massamiðja flugvélarinnar hafi verið fyrir utan þau mörk sem gefin eru upp í handbók vélarinnar.

Þrátt fyrir það kemur fram í skýrslunni að margir aðrir flugmenn, sem hafa flogið sömu flugvélartegund, hafi verið á þeirri skoðun að „engin hætta“ hafi verið á ferð þar sem ómögulegt er að massamiðjan geti farið aftur fyrir aftari mörk vélarinnar.

Rannsóknardeild flugslysa í Svíþjóð segir að ekki hafi verið notast við neina aðferð til þess að reikna út hleðslu og þyngd fyrir viðkomandi flug en finna má leiðbeiningar frá árinu 1989 þar sem fram kemur að ef massamiðjan er of nálægt fremri mörkum mætti hliðra til eldsneyti í aftari eldsneytistanka vélarinnar til þess að komast hjá því að flugvélin verði of framþung.

Hinsvegar komust rannsóknaraðilar að því að viðkomandi flugvél hafi á sínum tíma gengist undir viðgerð og breytingar auk þess sem skipt var um mótor í flugvélinni og við það hafi massamiðja miðað við tóma flugvél færst aftar og ekki var lengur þörf á að hafa eldsneyti í aftari tanknum - en hinsvegar þá var ekki gert ráð fyrir þeim þáttum.

Í skýrslunni telur nefndin að flugvélin hafi „í flestum tilvikum“ verið rétt hlaðin ef fallhlíðastökkvari var staðsettur við hlið flugmannsins en vegna varúðaráðstafanna og sóttvarna, sem gerðar voru í heimsfaraldrinum til að halda fjarlægð á milli flugmanns og fallhlífarstökkvara, var sætið við hliðina á flugmanninum sett aftur á sinn stað og gert ráð fyrir að það yrði tómt.

Þetta skapaði undirliggjandi hættu þar sem fallhlífarstökkvarar voru samankomnir aftar í flugvélinni sem færði massamiðjuna nær aftari mörkunum sem eykur hættuna á ofrisi í flugtaki.

Fram kemur að hleðsluskjalið sem flugmaðurinn fékk frá fallhlífastökkvaraklúbbnum hafi sýnt þyngd hversu og eins fallhlífarstökkvara en ekki hvar þeir ættu að sitja um borð í vélinni til að viðhalda æskilegri þyngdardreifingu og vissi flugmaðurinn því ekki hvernig þyngdin dreifðist um borð í flugvélinni.

Þá kom fram við rannsókn slyssins að hæðarstýrisstillir (elevator trim) hafi ekki verið í hlutlaustri stöðu í flugtakinu og er talið að flugmaðurinn hafi farið yfir nauðsynleg atriði fyrir flugtak í huganum eftir minni í stað þess að notast við tékklista.

Með ranga hæðarstýrisstillingu hafi nef flugvélarinnar vísað of mikið upp á við í flugtaki þar sem hún var of afturþung og er talið að flugmaðurinn hafi átt í erfiðleikum með að ná tökum á að ýta nefinu niður á við og hafi flugvélin orðið mjög óstöðug í klifrinu og að lokum hafi flugmaðurinn misst stjórn skömmu eftir að hann tók upp flapana.

Flugvélin náði um 400 til 500 feta hæð áður en hún féll á vinstri vænginn, annaðhvort sökum þess að hún fór í ofris eða vegna þess að flugmaðurinn hafi tekið beygju sjálfur. Flugvélin tók 180 gráðu beygju áður en hún skall til jarðar.

Í skýrslunni segir að ekki sé farið fram á neina sérstaka áritun fyrir flugmann sem flýgur með fallhlífarstökkvara þrátt fyrir umfang og hversu flókið það ferli er þegar kemur að starfsemi og flugmennsku.

„Það er ástæða til þess að spyrja spurninga hvort ástæða sé til þess að hver og einn flugmaður, sem flýgur með fallhlífarstökkvara, sé með nægileg gögn til þess að meta þær áhættur sem eru fyrir hendi og hvort þeir eigi að gangast undir sérstaka þjálfun og fá sérstaka áritun í skírteinið“, segir í skýrslunni.